دغدغه شهردارِ این روزهای رفسنجان مبنی بر زیباسازی فضای شهری، بر کسی پوشیده نیست، هر چند ضعف ها بسیارند و اشاره هایی هم به آن ها داشته ایم، اما بی شک بهترین کاری که در این مدت انجام شده است، تندیس مادر واقع در پارکی به همین نام است. این اثر حداقل از دو وجه قابل تقدیر است که در ادامه به آن اشاره می شود.
به گزارش روراستی، دغدغه شهردارِ این روزهای رفسنجان مبنی بر زیباسازی فضای شهری، بر کسی پوشیده نیست، هر چند ضعف ها بسیارند و اشاره هایی هم به آن ها داشته ایم، اما بی شک بهترین کاری که در این مدت انجام شده است، تندیس مادر واقع در پارکی به همین نام است. این اثر حداقل از دو وجه قابل تقدیر است که در ادامه به آن اشاره می شود.
در ابتدا با تماشای این سازه شما شیفته ی دقت در اجرا و جلوه های بصری آن می شوید اما دقت و ظرافت یا جلوه بصری که حاصل مواد بکار رفته در آن است و به این زیبایی می افزاید؛ کافی نیست. البته قطعا می دانید که مواد بکار رفته با توجه به بودجه ی اندکی که توسط مسئولین برای این موارد در نظر گرفته می شود، تغییر می کند و به گونه ای خلاقیت را از هنرمند می گیرد و یا دست و پایش را می بندد. نا گفته نماند که فایبرگلاس بجز مقرون به صرفه بودن در فرم دهی یک متریال بی نظیر است بگذریم.
همه ی تندیس ها در نتیجه ی فعل و انفعال ذهنی و اجرایی هنرمند به منبع الهام و یا نوع رابطه هنرمند با موضوع و سوژه شکل می گیرد. در واقع اهمیت آن هم از همین حیث است. زیرا در معدود آثاری که با این موضوع در کل کشور اجرا شده، خبری از مقام شامخ زن نیست و تنها به نقش زایش و تربیتی مادر اشاره شده؛ حداقل در جامعه امروز نمی توان تنها به زن به عنوان مادر نگاه کرد. این تندیس نه تنها تصویر زن را در فضای شهری مردانه کنونی مردان چه در نقش شهدا و چه در نقش چهره های سیاسی، فضایی به شدت مردانه را به شهر القا کرده اند به گونه ای که خروج از آن یک تابو شکنی است به نمایش درآورده است بلکه زن را تنها معطوف به وظیفه ی غریزی زایش و تربیت فرزندان خلاصه نکرده و ندانسته است. او، زن را در قامتی محکم و استوار و خارج از فضای دموکراتیک مردانه نشان می دهد که همسو با آن ها قدم برداشته و حتی در مواردی فراتر هم رفته است، گام رو به جلوی تندیس و در آمده از زیر دامنش این مهم را به خوبی نشان می دهد و بسیار قابل تقدیر است. در تندیس از رابطه ی عرفانی که معمولا با سوژه ای تکراری و کهنه ی قلب یا کبوتران به پرواز در آمده به آسمان، نشان داده می شود هم خبری نیست ( صحیحش هم همین است، زیرا اگر قرار باشد همه ی اجرا ها شبیه هم باشند، پس خلاقیت هنرمند چه می شود؟)
در پایان بد نیست اشاره ای هم به رنگ خاکستری اثر که به انتقال مفهوم زن کمک کرده است داشت، همان طور که می دانید این رنگ نماد اعتماد، اطمینان، آرامش و عقل است. اساسا خود مغز هم رنگی خاکستری دارد و نماد بی طرفی و عدم وابستگی است، شاید بتوان همین را هم به زنان امروزی که چندان وابسته نیستند، نسبت داد. که اگر این چنین باشد این انتخاب رنگ بسیار هوشمندانه بوده است که با توجه به دانش صاحب اثر بعید نیست.
با تمام این اوصاف آنچه به وضوح می شود به آن خرده گرفت، محل نصب و فضای سازی نا مناسب آن است. که بی شک این زیبایی را مخدوش یا بهتر است بگویم پنهان کرده است و نتوانسته چندان مطرح شود و نظر بازدید کنندگان را آن گونه که باید به خود جلب کند. اما همان طور که گفته شد با توجه به حضور کمرنگ تصویر زنان در آثار هنر شهری و بی توجهی به سایر نقش های اجتماعی زنان در موقعیت های مشابه مردان همچون جنگ، (که تنها از نگاه تک جنسیتی نشات می گیرد) و فقدانش در کل کشور احساس می شود؛ می توان رفسنجان را پیشرو در این امر دانست.
در توضیح اضافه باید اشاره کنم که برای بزرگداشت یک شخصیت حتما نباید که تندیس از سر و قد و قامت باشد و گاهی می توان با کمی خلاقیت و ابتکار همه را در اثری انتزاعی به تصویر کشید. هر چند که فکر نمی کنم با توجه به سطح متفاوت دانش در آثار هنری بخصوص در شهرستان ها بشود در یک مکان عمومی این ریسک را کرد.
به قلم؛ بهناز حسینی نوه