یکی از مناطقی که با بحران آب مواجه است، منطقه نوق است، آبان سال ۹۲ طی سفرم به منطقه نوق و حضور در جمع مردم جهانآباد برای تهیه گزارش از وضعیت آب این منطقه با پدیدهای مواجه شدم که غیرقابل باور بود، آبی که از لوله به منازل سرازیر میشد رنگ قیر داشت و پس از دقایق طولانی رنگ آب به نارنجی، زرد و سپس رنگ طبیعی آب در میآمد، از طعم آب که یادم نمیرود بهقدری مجموعهای از طعمهای تلخ، شور و ترش را داشت که هنوز مزهاش را فراموش نکردم.
اما با گذشت هفت سال از آن روز دوباره چالش دیگری در منطقه و این بار و کمی دور تر از جهانآباد، روستای مهدیآباد درگیر این بحران است که البته مدت زیادیست که مردم این مشکل را دارند و سالهاست که اهالی روستاهای مختلف منطقه نوق با مشکل آب ناسالم آبی با همان رنگ و طعم گزارش قبلی، دست و پنجه نرم میکنند.
یکی از اهالی مهدیآباد به خبرنگار ما گفت: آب به قدری مشکل دارد که پوسیدگی لولههای آب را به وجود آورده و شورهای که در کولرها ایجاد میکند در هر تابستان چندین بار باید کولرهای آبی را سرویس کنیم.
آب بیکیفیتی که حتی برای احشام مضر است
به گفته حسن توکلی رئیس شورای اسلامی روستای مهدیآباد، چاهی که برای چندین روستا از جمله مهدیآباد در منطقه شمسآباد آن هم با کار کارشناسی و مطالعه انجام شده حفر شده بود، به سرانجام نرسید و توسط عدهای پر شد.
وی با بیان اینکه شبکه آب این مطقه خودگردان اداره میشود، بیان کرد: آب مصرفی در روستا عامل بیماریهای پوستی و گوارشیست که بیشتر هم خانمها را درگیر کرده است.
توکلی همچنین کیفیتی که آب در این منطقه دارد را حتی برای احشام ناسالم دانست و خواستار رسیدگی بیشتر مسئولان در این زمینه شد.
وی عنوان کرد: مهدیآباد نوق ۴۵۰ خانوار دارد و ۹ شهید تقدیم اسلام و انقلاب کرده که اولین شهید انقلاب در جنوبشرق کشور شهید انصاری از این منطقه است. حتی به خاطر حرمت مادران و پدران شهدا نباید این منطقه از آب سالم و با کیفیت بیبهره باشد چون هرچه ما داریم از شهدا و خانوادههایشان است.
وی با ذکر این مطلب که فصل برداشت پسته نزدیک است و قرار است افراد زیادی هم برای برداشت پسته از نقاط مختلف استان و کشور به این منطقه سفر کنند، افزود: نبود آب میتواند مشکلات زیادی را بهویژه در فصل برداشت پسته ایجاد کند از طرفی وجود بیماری کرونا هم مزید بر علت خواهد شد که چالش بزرگی پیش رویمان قرار گیرد.
اسید موجب فرسایش و ساییدگی دندانها میشود
اما در خصوص مضرات آبهای اسیدی محمدمهدی سالاریصدیق جراح و دندانپزشک اظهار کرد: آب با کیفیت، آبی است که بین قلیایی و اسیدی باشد. بسیاری از مطالعات نشان داده که اسیدیته برای بدن بسیار مضر است و به دندانها نیز آسیب میرساند و سطح اسیدی موجود در آب نیز از این قضیه مستثنی نیست.
وی ادامه داد: مطالعهای در اندونزی نشان داد که کمبود کیفیت آب آشامیدنی، قطعا سلامت دندانها را تحت تاثیر قرار میدهد؛ در این خصوص کودکان زیر ۱۰ سال این کشور را مورد آزمایش قرار دادند و متوجه شدند که همه آنها به نوعی از پوسیدگی دندان رنج میبرند.
جراح و دندانپزشک اضافه کرد: در آب آشامیدنی آنها سطح بالایی از منگنز وجود داشت، میزان اسیدی بودن آب نیز بسیار بالا بود و همچنین فاقد میزان فلوراید لازم برای دندانها بود، بنابراین اسیدیته آب مستقیما بر روند پوسیدگی موثر است.
سالاریصدیق تأکید کرد: اسید موجب نرمشدن مینای دندان میشود، اسید بر روی مینای دندان قرار گرفته و به آن آسیب میزند و بنابراین رنگ دندانها تغییر کرده و موجب ساییدگی و فرسایش دندانها نیز میشود.
وی میافزاید: یکی دیگر از عواقب ضعیفشدن مینای دندان نیز از دست دادن مواد معدنی است که موجب حساسیت دندانی و حتی پوسیدگی دندان میشود. بنابراین به هیچ وجه نباید بلافاصله پس از مصرف خوراکیهای اسیدی مسواک زد، زیرا سرعت تضعیف مینای دندان زیادتر میشود. بهتر است که ابتدا دهان را با آب شست و پس از مدتی مسواک زد. حال تصور کنید آبی که با آن مسواک میزنیم اگر خاصیت اسیدی داشته باشد، چه میشود؟!
مسئله آب مهدیآباد با قاطعیت حل و فصل میشود
علی محمدیبهجت بخشدار فردوس نیز به خبرنگار ما اظهار داشت: چاهی که برای آب منطقه استفاده میشود کیفیت نامناسبی دارد، بهمن سال ۹۸ یک نقطه مشخص شد و چاه حفر شد تا مرحله لولهگذاری هم رسید که عدهای مانع شدند و چاهی که آماده لولهگذاری بود را پر کردند به نوعی چاه تخریب شد.
وی ادامه داد: در جلسهای که هفته جاری با حضور فرماندار، رئیس آبفا، نماینده و سایر مسئولان برگزار شد قرار شد نهایت تا دو ماه آینده مجوز حفر چاه جدید اخذ و مکانیابی شود که نسبت به حفر آن اقدام شود.
بخشدار فردوس در پاسخ به این پرسش که با توجه به فرارسیدن فصل برداشت پسته در کمتر از دو ماه آینده، چرا کار سریعتر انجام نمیشود، توضیح داد: این کار به لحاظ فنی زمان میبرد و در بهترین شرایط دو ماه زمان لازم است.
وی خاطرنشان کرد: اگر در همان منطقه که چاه حفر و پر شده قرار باشد چاه حفر شود شورای تأمین باید به لحاظ تبعات آن اظهارنظر کند تا مشکلی ایجاد نشود و این کار به سرانجام برسد همچنین اگر امکان احیای چاهی که تخریب شده وجود داشته باشد کار سریعتر پیش میرود و کمتر از دو ماه مشکل آب منطقه برطرف میشود.
محمدیبهجت با بیان اینکه تأمین آب شرب یک منطقه اولویت است و هر نقطهای که شرکت آب و فاضلاب تأیید کند باید حفر شود، افزود: چاهی که حفر میشود جمعیتی بالغ بر دو هزار و ۳۰۰ نفر از یک هزار و ۳۰۰ مشترک را پوشش میدهد ضمن اینکه چاهی که حفر میشود وارد مخزنی میشد که بعدا چاه شمسآباد هم میتوانست وارد همان مخزن شود.
وی با اشاره به اینکه کارشناسان زمانی که یک نقطه را تأیید میکنند همه جوانب را میسنجند، ادامه داد: برای حفر چاه مجموعه مهدیآباد و روستاهای دیگر تمام مسائل رعایت شده بود و تأثیری روی کمیت آب شمسآباد نداشت.
محمدیبهجت افزود: در منطقه، سفره آب زیرزمینی قابل استحصال دیگری وجود ندارد و اگر در منطقه مهدیآباد وجود داشت همانجا چاه حفر میشد در این رابطه کارشناسان اعلام کردند که حفاری در این منطقه توجیه اقتصادی ندارد و عملا اتلاف منابع است لذا همان نقطه در منطقه شمسآباد پیشنهاد شده است.
وی یادآور شد: نقطهای که این چاه جانمایی و حفر شده آب و فاضلاب روستایی قبل از ادغام با آبفا برنامه بلندمدت دیده بود و مجتمع آبرسانی کل منطقه را در آنجا در دست اقدام داشتند که روستاهای اطراف را پوشش دهد.
بخشدار فردوس ابراز داشت: چاهی که حفر شود به نام مهدیآباد نیست بلکه چاه شماره ۴ است و علیآباد و قائمیه را هم پوشش میدهد.
وی تأکید کرد: مسئله آب این منطقه با قاطعیت پیگیری و حل و فصل میشود چراکه نیاز اساسی و مهمترین مطالبه هر منطقه آب است و نباید این مطالبه بر زمین بماند.
محمدیبهجت در ادامه بخش فردوس را دارای ۲۶ روستا و جمعیتی بالغ بر ۲۲ هزار و ۵۰۰ نفر معرفی کرد.
شبکه خودگردان مهدیآباد نوق را تا مهرماه تحویل میگیریم
حسین چرخانداز مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب رفسنجان به خبرنگار ما گفت: شبکه آب مهدیآباد نوق خودگردان است و زیرمجموعه شرکت آب و فاضلاب نیست و توسط شورای آب منطقه اداره میشود.
وی بیان کرد: برای اینکه زیرمجموعه شرکت آبفا شود پروسه طولانی باید طی کند. ما برنامهای داریم آن را از شبکه خودگردان تحویل بگیریم که حدود مهرماه این کار انجام میگیرد و مشکلشان را برطرف میکنیم.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهرستان رفسنجان با بیان اینکه همه روستاهای منطقه نوق توسط شبکه خودگردان مدیریت میشوند، تصریح کرد: بخش فردوس هم تقریبا اکثر روستاها به صورت خودگردان اداره میشوند.
اما اگرچه مشکلات آب کم نیست و بحران کمآبی را داریم اما میتوان با تصمیماتی آنی و پیگیریهای مستمر مشکل را حل کرد و آب سالم تحویل مردم شهیدپرور این منطقه داد.
گزارش از؛ زهرا بمینژاد
عکس؛ مجتبی نقی زاده