احمد باقری با ابراز گله مندی از میراث فرهنگی نسبت به عدم رسیدگی به این خانه خاطرنشان کرد: اگر من در این خانه زندگی نمی کردم خیلی وقت پیش تر خراب شده بود. برای بازسازی و تعمیر این بنا سرمایه هنگفتی نیاز است و میراث هم هزینه نمی کند.
به گزارش روراستی، خانه باقری یکی از بناهای قدیمی و زیبای شهرستان رفسنجان است که سال ۸۱ به ثبت رسیده اما هر روز اخباری مبنی بر تخریب بخش هایی از این خانه می شنویم، بر همین اساس با احمد باقری فرزند مرحوم محمد مالک این خانه گفت وگویی انجام دادیم.
وی متولد ۱۳۳۰ است و از سه سالگی بعد این که خانه ساخته و تمام شده از قطب آباد به این خانه نقل مکان می کنند. وارث یکی از زیباترین بناهای ساخته شده در شهر رفسنجان با اشاره به تاریخچه خانه اظهار کرد: طبق گفته مرحوم ابوی، نقشه کشی خانه توسط یک معمار آلمانی انجام شده و دو دسته بنا از دو طرف خانه را ساختند و خانه را به هم رساندند و خانه را اگر به دو قسمت تقسیم کنیم کاملا قرینه است.
وی با توصیفی از خانه باقری گفت: سه میلیون آجر و خشت با بند کشی های ماهرانه در آن به کار رفته است.
باقری افزود: بنده پنج سال داشتم که نقاش هایی از اصفهان آمدند و شروع به نقاشی این خانه کردند که پدرم استخدام کرده بود، حدود ۹ ماه نقاشی با رنگ های طبیعی انجام شده که با توجه به طبیعی بودن رنگ ها همیشه تازگی دارند.
وی با اشاره به اینکه دو رشته قنات از این خانه عبور می کرد و پدرم هر جا مسافرت می رفت گیاه و درختی می دید با خود می آورد و در این باغ غرس می کرد، افزود: خودش می گفت: اولین درخت کاج را من به رفسنجان آوردم.
باقری خاطرنشان کرد: با درختان گلابی، به، آلوچه، انگور، بیدمشک، چنار، سپیدار، سرو و کاج این باغ در دل کویر واقعا یک بهشت بود اما متأسفانه حدود ۴۰ سال پیش آب قنات خشک شد.
اما چگونگی ثبت خانه در نبود وارث هم توسط باقری مطرح شد.؛
وی توضیح داد: در سال ۸۱ وقتی من ایران نبودم بدون اطلاع بنده این خانه را با نام خانه باقری به ثبت رساندند، اما بودجه ای که برای خانه ها و بناهایی که به ثبت می رسد هم در نظر می گیرند که متأسفانه ۱۸ سال از ثبت این خانه می گذرد، مشخص نیست بودجه ای اگر هم داشته کجا هزینه شده است.
همان گونه که گفتم خانه هر چند زیبا بنا شده است، اما قدمت ۱۰۰ ساله نداشت که اثر تاریخی باشد و اگر میراث معتقد بود تنها زیبایی یک مکان برای ثبت دادن آن کافی است چرا حفظش نکرد؟ و اگر نیازی به حفظ کردن آن نبود و باید به مرور تخریب می شد چرا ثبت داد تا مالکی را که حقوق مادی خود و خانواده اش با ملک و دارایی اش گره خورده به چالش بیاندازد؟
آقای باقری در ادامه گفت: وقتی ایوان ها شروع به پایین ریختن کرد، ما اطلاع دادیم که آمدند و فیلم و عکس می گرفتند، آن موقع خیلی راحت و ارزان می توانستند از تخریب آن جلوگیری کنند که اهمیتی ندادند و فعلا به این وضعیت افتاده، حتی وقتی ایوان ها پایین ریخت ما اطلاع دادیم گفتند ما پول کارگر نداریم خودتان می دانید، این ستون های فعلی را بنده با هزینه خودم انجام دادم.
چندی پیش در فضای مجازی به نقل از آقای فعالی مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمان گفته شده بنا دو بارمرمت اضظراری شده، باید بگویم با همه احترامی که برای آقای فعالی قائل هستم یا به ایشان اطلاعات غلط دادند یا باید برود گزارش را ببیند و بررسی کند.
باقری تصریح کرد: دو سال قبل خواستند پشت بام ها را سبک سازی کنند کار را به دست یک آدم نابلد که از کرمان فرستاده بودند، سپردند که با سه کارگر افغانستانی به جان سقف افتادند، نه مرمت کار خبره ای آمد نه پروژه ای حساب شده تعریف شد در حالی که کار میراث کار ظریفی مانند کار باستان شناسی است، نیاز به مطالعه دارد اما با بیل و کلنگ به جان سقف افتادند خیلی جاها را سوراخ کردند و صدمه زدند من به اینها گفتم کاهگل ها را که ۷۰ سال روی هم جمع شده برمی دارید، به زمستان نخوریم بارندگی شود سقف عریان باشد گفتند نه!
وی افزود: نظارتی بر کار نبود میراث رفسنجان مداخله ای نداشت.این سبک سازی سقف بخشی از ایوان بیرونی را سوراخ کرده و خاک های آن هنوز بیرون است. یک شب اوایل زمستان بارندگی شروع شد سقف لخت و ناودان ها برای این که کاهگل‌ها برداشته شده بودند، نیم متر بالای پشت بام بود که زنگ زدم به فردی که کار سبک سازی را انجام می داد و گفتم که بارندگی شروع شده و سقف پوشیده نیست و امکان فروریختن آن هست، گفت من شهربابک هستم بعد از سه ساعت و نیم آمد و پشت بام رفت با کاسه نیم متر آب که پشت بام جمع شده بود را خالی می کرد.
سقف خیس خورد و تنها اتاقی که تاکنون صدمه ای ندیده بود اکنون تمام رنگ های آن تکه تکه پایین می ریزند و یک بخش دیگر ساختمان آجرها به دلیل کلنگ زدن بیرون ریخته است.
باقری اذعان کرد: کاهگلی که روی سقف انجام دادند را میراث تأیید نکرد و دوباره کاهگل جدید انجام دادند که آن هم کاملا ترک خورده است. نهایتاً کاهگل هایی که از پشت بام ها برداشته بودند را رها کردند و از منزل خارج نکردند و گفتند جمع کردن آنها در قراردادشان نیست.
باقری بیان کرد: اثر ثبتی میراث جایی برای آزمون و خطا نیست چگونه میراث برای اثری که ثبت داده و معتقد است باید حفظ شود بدون برنامه ریزی و مطالعه عمل می کند؟ آیا ۱۸ سال کافی نبود تا این بنا با مطالعه و برنامه ریزی و تعریف پروژه اصولی استحکام بخشی و مرمت شود تا نیازی به مرمت مثلا اضظراری نباشد؟ چگونه می شود که مدیرکل میراث استان برخوردش با وقایع اینگونه باشد؟
وی افزود: فعالی هم طی بازدید از خانه اشتباهات و اتفاقات رخ داده را طبیعی عنوان کرد.
باقری نسبت به اینکه ثبت تاریخچه خانه صحیح نیست، تأکید کرد و گفت: ۸۵ سال قبل ساخت خانه باقری شروع شد و ۱۲ سال ساخت آن طول کشید و همه قدیمی های این شهر بر این ادعا گواهند، حتی یک کارشناس میراث فرهنگی می تواند قدمت این خانه را تشخیص دهد. این خانه اکنون ۱۰۰ سال ندارد چه برسد ۱۸ سال پیش که ثبت ملی شد. آیا تنها معماری و زیبایی های برای ثبت دادن خانه کافی است؟ اگر اینگونه باشد که همین حالا باید به هربنای امروزی را که معماری زیبا و تزئینات دارد ثبت ملی داد؟
اما ساختمان خانه باقری فقط ثبت شده یا کل مجموعه و محیط اطراف خانه؟
باقری در این خصوص گفت: میراث در لوح ثبتی نوشته “خانه باقری”، و فقط ساختمان را ثبت دادند، من که قصدم خراب کردن خانه پدری ام نبود اگر این قصد را داشتم این کار را انجام می دادم، اما حاضر به چنین کار نشدم، بنابراین گفتم حالا که ساختمان را ثبت دادند باید حریمی برای ساختمان تعیین کنند تا بتوانم زمین های اطراف آن را تفکیک کرده و از فروش این زمین ها خرج خانه کنم تا حفظ شود، حتی برای این موضوع از تهران و نقاط مختلف کارشناس آوردم گفتند ما می توانیم این خانه را از روز اول محکمتر و بهتر بازسازی کنیم.
وی اضافه کرد: اکنون میراث می گوید«چون حصار دورش است کل باغ و بنا ثبت میراث بوده و در واقع خانه باغ است» در صورتی که آنچه در لوح ثبت شده خانه باقری است و تعیین عرصه و حریم برای این خانه نشده است. به همین راحتی ملکی که دارایی یک خانواده است به ثبت ملی می رسد که نه خودشان حفظش می کنند نه راهکاری ارائه می کنند تا مالک بتواند آن را حفظ کند.
باقری افزود: مالک چگونه باید بدون بودجه کافی ملکی را که این همه هزینه دارد تأمین کند؟ اینگونه مالک فقط شاهد هر روز فرو ریختن آن است عکس های هنگام ثبت ملی در سال ۸۱ و مقایسه آن با وضعیت کنونی شاهد آن است که میراث مسئولیت ثبت یک اثر در فهرست آثار ملی را نپذیرفته است.
باقری با ابراز گله مندی مجدد از میراث نسبت به عدم رسیدگی به این خانه خاطرنشان کرد: اگر من در این خانه زندگی نمی کردم خیلی وقت پیش تر خراب شده بود. برای بازسازی و تعمیر این بنا سرمایه هنگفتی نیاز است و میراث هم هزینه نمی کند.
انتهای پیام/
