متن نامه آیت‌الله حائری شیرازی به علی مطهری بدین شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

جناب آقای مطهری نماینده محترم مجلس

سلام علیکم

چون دیدم شما از دعوت مردم به خیابان در سال 88 دفاع می کنید، به دلیل حسن ظنی که باید به مؤمنین داشته باشیم، نظر شما را به یک مطلب عقلانی که امام راحل(ره) به آن تأکید داشته جلب می نمایم.

امام راحل بین مزایای علمی و تقوی و عقل اجتماعی، محور اصلی را عقل اجتماعی می دانست و می فرمود کاستی های علم و تقوی را می توان با عقل اجتماعی جبران نمود، اما کاستی عقل اجتماعی بوسیله علم و تقوی جبران پذیر نیست و به همین دلیل افراد شاخص در عقل اجتماعی را ستون کارها قرار می داد و در دفاع از اسطوانه های عقل اجتماعی خود سنگ تمام می گذاشت و برای امنیت آنها از برخورد با نزدیک‌ترین دوستان خود کوتاه نمی آمد.

عقل اجتماعی یعنی التفات به عواقب و لوازم یک تصمیم. دعوت مردم به راهپیمایی آرام در پاریس و لندن با عقل اجتماعی سازگار است؛ چون آنجا خاورمیانه نیست. مردم قرنها با حقوق اجتماعی خود زندگی می کنند.

سابقه آزادی در کشور ما بهمن 57 است. در کشوری که با نفوذ در یک تجمع حزبی بیش از هفتاد تن از سران جامعه که از سرمایه های اساسی انقلاب اند از میان می روند، چه توقع دارید که با فاصله 31 سال در یک راهپیمایی میلیونی به وسیله عوامل نفوذی خسارتهای جانی و مالی پیش نیاید؟ عقل اجتماعی می گوید این کار درست نیست.

بحث در علم و تقوای آقایان نیست. بحث در عقل اجتماعی ایشان است. اگر اَعمال بدون صبر، صفر محسوب شوند، عقل اجتماعی، علامتِ مثبت است و نبود آن، به عمل امتیاز منفی می دهد.

اگر صبر برای ایمان مثل سر برای بدن است و مثل چند صفر است که [همراه] با یک عدد، یک عدد بزرگی می شود و بدون آن، صفر می ماند، عقل اجتماعی [نیز]، عدد را مثبت و نبود آن و خطای آن، عدد را منفی و فایده را به ضرر تبدیل می کنند و شما به همین دلیل توصیه می کردید مدیران انتخابات تبرز به تمایل به احدی از رقبا نکنند. قرآن درباره پیامبر اکرم فرمود: «وَ ما کُنْتَ تَتْلُوا مِنْ قَبْلِهِ مِنْ کِتابٍ وَ لاٰ تَخُطُّهُ بِیَمِینِکَ إِذاً لاَرْتابَ اَلْمُبْطِلُونَ»[1] انسان با سواد و کتاب خوان هم صلاحیت پیامبری می تواند داشته باشد اما سو ظن مبطلین را چه باید کرد؟

می دانید [که] متقین علاقه شخصی خود را در مسئولیت  دخیل نمی دهند. اما چه می توان کرد با بدگمانی دیگران؟ عقل اجتماعی حکم می کند، قاضی بیطرفی خود را با اعمال و اقوال خود محرز نماید.

عقل اجتماعی حکم می کند دعوت کننده مردم به راهپیمایی سالم میلیونی مسئولیت تمام اتفاقات غیر قابل اجتناب آن را بپذیرد.

در واگذاری مسئولیت ها نیز باید جانب عقل اجتماعی را از علم و تقوی بالاتر نگاه داشت به همین دلیل استاد بزرگ، بو علی سینا گفته است «اذا دارالامر بین الاعقل و الاعلم، الاولی هو الاعقل و یعاونه الاعلم» آنکه عواقب را واضح تر می‌بیند امور باید به او سپرده شود و آنان که علم و تقوی دارند معاونان او باشند.

عقل اجتماعی می گوید آیا در انگستان و یا فرانسه و آلمان اتفاق افتاده که سران حزبی در تالاری جمع شوند و نفوذی‌های حزب دیگر تالار را با همه ساکنان آن منفجر کنند  که در کشور ما بعد از پیروزی انقلاب اتفاق افتاد!

اگر نیروی انتظامی شروران و عربده کشان و قمه کشان را به حال خود رها کند و یا آنان یک ساعت احساس کنند بی آنکه شناسایی شوند، می توانند از مردم زهر چشم بگیرند، چه خواهند کرد؟!

وقتی نفوذی می فرستند که یکی را در راهپیمایی آرام بکشند تا بتوانند مأمورین را متهم کنند، شما چطور مجوز راهپیمایی آرام میلیونی می دهید؟ اگر شما تصمیم گیرنده در چنین موردی بودید مسئولیت عواقب آن را به عهده می گرفتید؟

از دعوت مردم به تظاهراتِ اعتراض به تقلب دفاع نکنید. درست نیست فقط به دلیل اینکه ناظر نهایی انتخابات تمایل خود را به یک طرف در جایی ابراز کرده باشد، راه های قانونی کشف خلاف را مسدود بدانیم، و برای گشایش مدار بسته پای مردم را به میان بکشیم.

مسئله ای که باید با حضور کارشناسان حل شود وقتی به مردم واگذار شود مصیبت بار خواهد بود مگر غیر از این است که اختلاف شیعه و سنی که می‌بایست در جلسه علما مطرح شود. وقتی به مردم سپرده شد، کشتار بی رحمانه تکفیری ها را بدنبال دارد.

از روز اول که اعتصام بحبل الله -که نص قرآن است- جدی گرفته نشد، اختلاف ها حل نشد، تفرقه روز به روز سخت تر شد و تا زمانی که اعتصام به حبل الله عملیاتی نشود، تفرقه دردی بی درمان است. ما شیعیان که خود را متمسک و معتصم بحبل الله می‌دانیم، چرا متفرقیم؟ یا تفرقمان تفرق نیست و یا اعتصاممان، اعتصام حقیقی نیست.

وقتی دیدم امام صادق(ع) می‌گوید انتظار دارم از دوست مظلومم که به دوست ظالمم بگوید: «یا اخی، انا الظالم حتی یقطع التهاجر» برایم سنگین بود؛ اما وقتی دیدم ماشینی در خط ما می‌آمد و راننده حق خود را به او داد و راه را به او واگذار کرد تا تصادف نشود، معنای مطلب آن حضرت را فهمیدم.

آیا همین عقل اجتماعی که رانندگان خبر دارند و راه را به نا حق می‌دهند تا تصادف نشود، نباید الگوی ما در رفتار با طرف ما در میدان سیاست باشد؟

هارون (ع) تجمل پیش‌روی سامری و اصحابش را بهتر از جدایی بین بنی اسرائیل می‌دانست و علی (ع) هم راه هارون (ع) را شیوه خود قرار داد و می دانیم با آنکه هر دو مورد تفاوت حق و باطل بوده، تفریق و جدا کردن ممنوع بوده است. چگونه ممکن است تفاوتی که از نوع تفاوت حق و باطل نیست مجوز تفرق و جدایی باشد؟

آیا دعوت به راهپیمایی آرام اعتراض آمیز و استمرار اعتراض، نوعی پذیرش تفریق نیست؟

منبع:538