به گزارش “روراستی” به شهریور و زمان برداشت پسته نزدیک میشویم اما غمی در چهره کشاورزانی که عمرشان را پای درختان گذاشتند و در ثمردهی درختانشان با دیگران سهیم شدند مدرسه ساختند، درمانگاه و بیمارستان احداث کردند و در سایرکارهای عام المنفعه شرکت کردند، میبینیم، چراکه محصول نیست و از هر هکتار که روزی دو تن برداشت میکردند امروز باید کمتر از ۵۰ کیلو برداشت کنند.
بعضی جاها همین ۵۰ کیلو هم نیست اما توقع کشاورزان از پژوهشکده پسته امروز که نام گذشتهاش مرکز تحقیقات پسته کشور بود پیدا کردن راهکار برای خروج از بحرانی است که امروز گریبان کشاورزی را گرفته است و انتقال این توقعات امروز در نشست خبری انجام شد و البته راهکار چندانی مطرح نشد که از این طرف به کشاورز منتقل شود.
اما علی اسماعیلپور مدیر پژوهشکده پسته ایران با تبریک روز خبرنگار، خبرنگاران را دارای استعدادی منحصر به فرد دانست که در وجود هرکسی نیست و هنر پردازش، تحقیق و تفحص را از صفات وجودی خبرنگاران عنوان کرد.
وی با اشاره به وضعیت پسته و کشاورزی در شهرستان و به تبع آن در استان و سایر شهرهای پستهخیز بیان کرد: شغل ۸۰ تا ۹۰ درصد مردم رفسنجان کشاورزی است و عمده مردم این شهرستان از قبل کشاورزی ارتزاق میکنند.
پسیل از بیشترین آفاتی است که پسته را شامل میشود
اسماعیلپور بیان داشت: از سال ۷۲ مرکز تحقیقات پسته کشور به عنوان یک مؤسسه ملی در رفسنجان شکل گرفت چراکه سطح زیر کشت پسته در رفسنجان بیشتر از سایر نقاط کشور است و این مرکز که امروز به نام پژوهشکده پسته نامگذاری شده کار تحقیق، آموزش و ترویج کشاورزی را انجام میدهد.
مدیر پژوهشکده پسته ایران با اشاره به این مطلب که خلأ زیادی بین تحقیقات و کشاورز وجود دارد، اضافه کرد: برای ۷۰ تا ۸۰ درصد مشکلاتی که در بحث پسته هست مطلب و جواب داریم که منتقل نشده است برگزاری کلاس، استفاده از نشریات و آموزش در این راستا میتواند کمک باشد.
وی تصریح کرد: در بحث کنترل آفات، پسیل از بیشترین آفاتی است که پسته را شامل میشود و برای مسائل و مشکلات این آفت و سایر آفات و بیماریها تحقیقاتی صورت گرفته است.
اسماعیلپور خاطرنشان کرد: بحران آب از مسائل حادی است که در اکثر مناطقی که پستهکاری است، وجود دارد زمانی که آبهای زیرزمینی تحلیل میرود کیفیت آب هم کم میشود که تحقیقات در این زمینه نمیتواند کاری انجام دهد.
تغییرات اقلیمی مانع کنترل آفات میشود
وی با بیان این مطلب که تغییرات اقلیمی موضوع دیگری است که روی پسته اثر گذاشته است، افزود: یکی از دلایل طغیان آفات تغییرات اقلیمی است.
مدیر پژوهشکده پسته گفت: کشت محصول پسته در ۲۷ استان کشور توسعه یافته حتی استانهای غربی هم به کشت این محصول روی آوردند.
وی کشتهای فراسرزمینی و صادرات پسته به صورت خام را یادآور شد و گفت: میتوانیم از میوه، چوب، گل و… سایر متعلقات پسته ارزش افزوده ایجاد کرده و درآمد کسب کنیم و رو به صنایع تبدیلی پسته بیاوریم اما تاجران و کشاورزان ما پسته را بیشتر به صورت خام عرضه میکنند.
مدیر پژوهشکده پسته ایران در پاسخ به سؤالی در مورد سمپاشی و عدم کارآیی سموم در برخی موارد بیان کرد: نوشتن یک نسخه واحد برای هیچ آفتی امکانپذیر نیست در سالهای گذشته بیش از ۷۰ نوع سم آزمایش شده است و هر آفتی شرایط خاص بیولوژی دارد.
اسماعیلپور اظهار کرد: سمپاشی در دنیا آخرین حربه است، امروز مبارزه تلفیقی توصیه میشود و ما عادت کردیم برای کوچکترین آفت سمپاشی کنیم.
این مسؤول با اشاره به آفتکشهای طبیعی از جمله کفشدوزک به این موضوع اشاره کرد که متأسفانه با سمپاشی، این دشمن طبیعی از بین میرود.
وی در ادامه بیان داشت: مشکل عمده سال جاری کم محصولی یا به اصطلاح کمباری درخت است اما در همین شرایط کم بار هم میتوانستیم محصول خوبی داشته باشیم که به دلیل تغییرات اقلیمی از کمبود سرما در زمستان و افزایش دما در اسفندماه و گرمای فروردین با کم محصولی مواجه شدیم.
اسماعیلپور در پاسخ به سوالی پیرامون انتقاد نماینده مردم رفسنجان و انار در عملکرد ضعیف پژوهشکده پسته که در رفسنجان مستقر است اما راهکاری برای کشاورز ارائه نکرده و مشکلات گریبان کشاورز را گرفته، تصریح کرد: بر اساس اطلاعات نادرستی که به نماینده داده بودند وی از ما مسائلی را خواسته بود در حالی که ما در دادن مجوز سمفروشی و کیفیت سموم نقشی نداریم.
وی ادامه داد: انتقادات نماینده ناشی از مشاوره اشتباهی بود که به وی داده شده بود اما با رایزنی وی موفق شدیم بتوانیم با رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس ارتباط بگیریم و مشکلات و مسائل پسته را در سطح ملی برطرف کنیم.
وی همچنین به مسأله سرخشکیدگی درختان اشاره کرد و اظهار داشت: یک بخش سرخشکیدگی طی سالهای گذشته هم بوده و امسال هم وجود دارد که عمده شوری آب عامل آن است در شرایطی که شوری وجود دارد شاخه از محل تاج شروع به خشک شدن میکند.
عدم استقبال از ایجاد صنایع تبدیل پسته در رفسنجان
احمد شاکر معاون برنامهریزی پژوهشکده پسته نیز از تولید محصولات جانبی پسته نظیر کره پسته، شیر پسته، شکلات پسته و حلوای پسته یاد کرد و گفت: شیر پسته محصولی است که بدون هیچ ماده افزودنی تولید میشود و در بین مصرف کنندگان جا افتاده است.
وی بیان داشت: از پوست استخوانی پسته نوعی زغال فعال تولید میشود که در صنایع غذایی و نیز تصفیه آب مورد استفاده قرار میگیرد.
محمد عبداللهی معاون پژوهشی پژوهشکده پسته نیز ۳ میلیارد تومان اعتبارات سالانه پژوهشکده را برای انجام تحقیقات ناکافی دانست و ادامه داد: دولت اعتبارات برای سرمازدگی میدهد اما پولی نمیدهد که کار تحقیقاتی کنیم.
وی با بیان اینکه اگر بخواهیم آبیاری به روش غرقآبی انجام دهیم باید ۷۰ درصد باغات حذف و ۳۰ درصد بمانند، افزود: آب کافی نداریم و با بهترین سیستمهای آبیاری هم نمیتوانیم تمام باغات را حفظ کنیم.
این پژوهشگر با تأکید بر اینکه ما اشتباه کردیم که این همه سطح زیر کشت بردیم، بیان داشت: باید برگردیم هزینه کنیم و روی درختان پرثمر کار کنیم.
وی با اشاره به کشت پسته فراسرزمینی تصریح کرد: اگر بتوانیم با دانش کشاورزی ایرانی از منابع کشورهای دیگر استفاده کنیم راه حل خوبی است یعنی با فروش دانش و استفاده از منابع آب و خاک دیگران محصول تولید کنیم.
عبداللهی اقتصاد نفتی را یکی از عوامل مشکلات دانست و گفت: از روزی که نفت وارد اقتصاد شد مشکل برای ما درست شد.
اما در این جلسه خبرنگاران قانع نشدند چراکه راهکاری قانع کننده از سوی پژوهشکده برای برطرف شدن مشکل کشاورزان مطرح نشد و موضوع به جلساتی که با حضور کشاورزان برگزار میشود، موکول شد.