آیین تعزیه در روستای دره در با قدمتی بیش از صدسال برگزار می شود و مردم زیادی از دور و نزدیک در دهه اول محرم خود را به این روستا رسانده و از این مراسم استقبال می کنند.
به گزارش روراستی، روستای دره‌در در ضلع شرقی شهرستان رفسنجان و در میان کوه‌های بلند و سر به فلک کشیده قرار دارد.روستایی خوش آب و هوا و با مردمانی عاشق اهل‌بیت(ع).
هرسال محرم که می‌شود جمع زیادی از مردم شهرستان رفسنجان و دیگر نقاط استان این روستا را برای عزاداری اباعبدالله‌الحسین(ع) انتخاب کرده و به آن سفر می‌کنند تا از اجراهای تعزیه و مراسم‌های دیگر در این روستا استفاده کنند.
تعزیه از قدیم‌الایام در این منطقه اجرا می‌شود و انعکاس بانگ آن در کوه‌های سر به فلک کشیده خبر از غمی سنگین می‌دهد.
هر روز تعزیه ویژه یکی از شهدای کربلا
محمد تقی‌زاده یکی از اعضای گروه تعزیه دره‌در در تشریح چگونگی اجرای تعزیه در این منطقه می‌گوید: تعزیه در روستای دره‌در به این شکل است که هر روز ویژه یکی از شهدای کربلاست، امام حسین(ع)، حضرت اباالفضل(ع)، حر، قاسم، شیرخوارگان و… .
وی عنوان می‌کند: هرسال در روستای دره‌دُر بالا، ۶ تعزیه‌خوانی و با مراسم شیرخوارگان در مجموع هفت تعزیه اجرا می‌شود و در دهه اول حدود ۱۸ مراسم برگزار می‌شود، زیارت عاشورا، روضه‌خوانی، جوش‌زنی، تعزیه، سینه‌زنی، مراسم سنتی «یامحمد(ص)» و دیگر مراسم‌ها در این منطقه اجرا می‌شود.
این ذاکر و خادم امام حسین(ع) می‌گوید: در روستای ما هرگز نگذاشتیم جوش‌زنی و نوحه‌خوانی و نوحه سنتی «یامحمد» از حالت سنتی که سا‌ل‌ها اجرا می‌شده خارج و به سبک‌های امروزی تغییر یابد.
اجرای آیین علم‌گردانی در روز هشتم محرم
اما علم‌گردانی یکی از سنت‌هایی‌ست که همراه با اعتقادات مردم رشد کرده و در هر منطقه‌ای با آداب خاص خودش برگزار می‌شود.
روستای دره‌در هم از علم‌گردانی مستثنی نیست و بلکه آیین جذاب و متفاوتی دارد.
دره‌در از دیرباز به دو بخش دره‌در بالا و دره‌در پایین معروف است و در هر دو منطقه تعزیه با حضور بیش از ۲ هزار نفر اجرا می‌شود.
هشتم محرم که می‌شود، بعد از نماز صبح آیین علم‌گردانی آغاز می‌شود و اهالی دره‌در پایین طبق آیین سنتی و دیرینه خود علم‌ها را از روستای خود برداشته و به امامزده عبدالله روستای بالا می‌آورند و بعد از زیارت، علم‌ها به نیت پنج تن برداشته شده و به همه خانه‌ها می‌روند.
دمیدن در «سفیدمهره» خبر از آمدن علم‌ها می‌دهد
در این مراسم در یک سفیدمهره که از جنس صدف دریایی و بسیار بزرگ هست، مقابل علم‌ها دمیده می‌شود و خبر از آمدن علم‌ها را به اهالی می‌دهد.
تقی‌زاده ابراز می‌کند: طبق سنت قدیمی که صبحانه برنج با آبگوشت بوده، صبحانه صرف شده و علم‌ها از بالا تا پایین روستا بدون استثنا در تمام خانه‌ها برده می‌شود و خانه‌ها متبرک می‌شوند.
وی تصریح می‌کند: در آیین تعزیه دره‌در بالا تعزیه خوانان از ۱۰ ساله تا ۶۸ ساله نقش ایفا می‌کنند و کوچکترین تعزیه که کمترین نسخه‌خوان تعزیه علی‌اکبر(ع) است، هفت نسخه‌خوان اجرا می‌کنند و تعزیه حُر و امام حسین(ع) را حدود ۱۸ نفر اجرا می‌کنند.
اجرای موزیک همزمان با تعزیه
عضو گروه تعزیه دره‌در همچنین توضیح می‌دهد: گروه موزیک نیز همزمان با تعزیه اجرا می‌کند و ابزاری اعم از ترومپت، طبل ریز، طبل درشت و دیگر ابزار استفاده می‌شود و تمام تعزیه شهادت‌خوانی بر اساس دستگاه‌های موسیقی است. اول موزیک نواخته می‌شود و تعزیه‌خوان باید گوشش به موزیک باشد همان دستگاهی که موزیک اجرا می‌شود و بر اساس سبک موسیقی سنتی ایران است نقش‌ها اجرا می‌شوند.
مستمع باید تعزیه‌شناس باشد
وی به نکته‌ای مهم اشاره می‌کند و می‌گوید: در تعزیه، مستمع هم باید تعزیه‌شناس باشد. اهالی دره‌در تعزیه‌شناس هستند، به‌طوری که اگر مطلبی یا شعری در زمان اجرای تعزیه جا بماند، مستمع کاملا متوجه می‌شود.
ماجرای شیری که در تعزیه‌های دره‌در حضور دارد، چیست؟
تقی‌زاده ادامه می‌دهد: در این تعزیه یک شیر نقش ایفا می‌کند که این شیر در حدود ۱۰۰ سال قبل
ساخته شده و در ایران همانندی ندارد و یک شاهکار هنری محسوب می‌شود.
وی عنوان می‌کند: سازنده این شیر از پیشکسوتان تعزیه ایران در تهران بوده است.
استفاده از سپری از پوست کرگردن با قدمت بیش از چهارصدسال
تقی‌زاده یادآور می‌شود: در این تعزیه یک سپر از پوست کرگدن هم استفاده می‌شود که قدمت بالای ۴۰۰ سال دارد و از زمان‌های دور مردم آن را حفظ کرده‌اند.
اهالی روستای دره‌در سالیان سال آیین سنتی تعزیه را حفظ کردند و نسل به نسل آن را اجرا می‌کنند و همزمان با اجرای تعزیه در این منطقه محشری برپا می‌شود.
