بزرگترین خانه خشتی جهان در رفسنجان میراث بر جای مانده از ظرافت دستان هنرمندان ایرانی با خلق آثار طبیعت است که در کمتر جای دنیا چنین عمارتی را می توان یافت.
به گزارش خبرنگار روراستی حاج آقا علی زعیم الله معروف به ˈامین التجارˈ مردی متفکر، متدین و مقتصد و هدفش از بوجود آوردن این مجموعه ارتقای ظرفیت اقتصادی رفسنجان بوده است.

وی 250 سال پیش به کشورهای هند، چین و ترکیه سفر می کرد، از جاده ابریشم اقلام گندم و پنبه را صادر و از آنجا ظروف چینی و پارچه های حریر وارد کشورمان می کرد و در نیمه اول سلطنت قاجار یکی از بزرگترین تجار ایرانی عصر خود بود.

خانه حاج آقا علی با زیربنای هفت هزار متر، بنا شده که در بخش های مختلف آن ظرایفی از سبک معماری عصر قاجاریه به چشم می خورد.

گچ بری های زیبا و تماشایی، طاق نماهای با شکوه، کلاه فرنگی و آجرنماهای حیاط همه و همه دیدنی است.

تزیینات داخلی عمارت را طرح هایی از گل و گلدان تشکیل می دهند که در نوع خود بی نظیر است.

این سرای چهار فصل شامل عمارت کلاه فرنگی، ایوان شاه نشینی و ایوان هایی که هر یک مختص فصل خاصی است.

فصل بهار در ایوان شاه نشینی؛

این عمارت به طرز بسیار زیبا و با شکوهی با گچ بری های قشنگ طراحی و ساخته شده، روبروی این ایوان باغچه ای پر از گل های رنگارنگ و درختان کاج سر به فلک کشیده همراه با استخری پر از آب که شادابی، تحرک و موج زدن ماهیان گچ بری شده در آن احساس می شود.

اهل خانه در این فصل از این ایوان استفاده می کردند.

فصل تابستان در عمارت کلاه فرنگی؛

عمارت کلاه فرنگی مخصوص فصل تابستان که در طبقه بالا از خانم ها و در طبقه پایین از آقایان آن دوره پذیرایی می شد.

این عمارت مسقف با کاربری ها و معماری های دوره قاجاریه و مقرنس کاری های زیبا چشم هر بیننده ای را به خود جلب می کند.

از خصوصیت دیگر عمارت کلاه فرنگی خنک کردن هوای تابستان بوده به این صورت که با باز شدن هفت دری های این مکان و ورود هوای گرم به داخل ساختمان و برخورد آن با فواره های آب، تلفیقی از هوای گرم و قطرات ریز آب خنکای نسیم را به ارمغان می آورد.

کتیبه های پر از نقش و نگارهای گل و گیاه و مملو از پرندگان خوش یمن، به طرز باشکوهی گچ کاری شده که به زیبایی های عمارت کلاه فرنگی افزوده است.

فصل پاییز در ایوان های سرای حاج آقا علی؛

ایوان ها و اتاق های مخصوص فصل پاییز در قسمت ضلع غربی سرا ساخته شده که بسیار زیبا و خاطره انگیز مهیا شده است.

فصل زمستان در این عمارت؛

بنای پنج دری منقوش به آجرکاری زیبا با شومینه های گچ بری بسیار زیبا یادگاری از اواخر دوره قاجاریه است که مختص این فصل تعبیه شده است.

گذری بزنیم به دیگر آثار تاریخی حاج آقا علی که نه تنها در عصر خود بلکه در زمان موجود نیز بی نظیر است.

بازار حاج آقا علی دارای 21 سقف که هر یک از آنها شکل هندسی خاصی دارد و این تنوع هندسی معماری آن زمان، در هیچ بازاری از بازارهای قدیم و جدید در ایران یافت نمی شود.

آب انبار حاج آقا 600 هزار لیتر آب می گیرد و مردم روستای قاسم آباد و روستاهای اطراف را سیراب می کرد.

یخدان حاج آقا نیز به شکل بسیار زیبایی برای برطرف کردن مشکلات آب گرم تابستان، ساخته شده بود و مردم در آن یخ های زمستانی را نگهداری و در تابستان از آن استفاده می کردند.

مجموعه حاج آقا علی شامل خانه حاج آقا، بازار، آب انبار، مسجد، حمام و کاروانسراست و با مساحت 12 هزار متر زیربنا در روستای قاسم آباد رفسنجان واقع شده است.

این بنای زیبا و باشکوه هرسال پذیرای شمار زیادی گردشگران نوروزی است.

گزارش : مریم رضایی